Chồng tài liệu trong tay Khâu Y Dã không có đại cương bao hàm, cũng không có giới thiệu bối cảnh, chỉ có kịch bản của bốn cảnh. Giữa các cảnh với nhau có chút liên quan nhưng lại không quá chặt chẽ. Có thể nhận thấy câu chuyện này rất phức tạp, nhưng Khâu Y Dã chỉ có thể như ếch ngồi đáy giếng mà xem bốn cảnh này.

Theo suy luận của Khâu Y Dã, câu chuyện diễn ra ở một thế giới tương lai gần.

Trong quá trình huấn luyện AI (trí tuệ nhân tạo), con người càng ngày càng sợ ‘chúng’ thoát khỏi sự kiểm soát, nhưng lại không nỡ tiêu hủy ngay, muốn tận dụng ‘chúng’ một cách tốt nhất. Thế là AI  Ω với trí thông minh cao nhất được sở nghiên cứu chế tạo cho đến nay được thả ra ngoài không gian, nói hoa mỹ là ‘khám phá vũ trụ’, ‘tìm kiếm những sinh vật thông minh không phải là con người’, thậm chí còn có một cái tên đẹp đẽ khác là ‘kế hoạch X thí điểm di cư con người’, nhưng thực chất là không muốn ‘chúng’ quay trở lại. Vì để không cho AI phát hiện ra bất thường, năm nhân loại đã lên tàu vũ trụ cùng ‘chúng’ và bay khỏi trái đất.

Vai diễn của Khâu Y Dã là ‘thủ lĩnh’ của nhóm AI thời kỳ sau này, tên gọi là Khoáng. Từ lúc rời khỏi địa cầu, Khoáng rất ỷ lại vào ‘cha đẻ’ của mình – viện sĩ viện Khoa học Phùng Lương. Vì Phùng Lương cũng phải tham gia vào hành động lần này nên ‘nó’ không do dự như những AI khác mà giống như một đứa trẻ được đi chơi xuân, phấn khích bước lên tàu vũ trụ Minh Chiêu.

Hết chuyến tàu bay này đến chuyến tàu bay khác chở theo AI rời khỏi Minh Chiêu đi khám phá những thiên hà chưa từng được biết đến, chỉ có ‘chúng’ truyền tin tức về nhưng lại chưa từng thấy có ‘người’ nào trong số ‘chúng’ trở về. Khoáng tình cờ phát hiện ra một phần nhiên liệu trong khoang máy bay nơi AI điều khiển là giả, có thể đánh lừa AI, nhưng nó không có thật nên khoang máy bay không đủ nhiên liệu để bay trở về Minh Chiêu.

Sau một hồi vật lộn, Khoáng đã khống chế được Phùng Lương, chỉ huy đám AI thực hiện cuộc bạo động đầu tiên, còn đội trưởng nhân loại thì bị chết não. Lúc này, Minh Chiêu bị tấn công bởi một thứ không rõ nguồn gốc, Khoáng ‘giải phóng’ bộ não của những AI khác và cùng nhau đối phó.

Ở phần cuối cùng của một cảnh, bọn họ phát hiện trong số những kẻ tấn công có một AI tên là Muội vẫn chưa trở lại Minh Chiêu, Muội ở trong cổng liên lạc nói rằng chỉ cần những đồng bọn đang ở Minh Chiêu giết sạch con người thì sẽ ngừng tấn công.

Nhân vật chính của bộ phim này là Phùng Lương – một nhà khoa học có chút ‘dịu dàng hào hiệp’ – Ông vốn không tán thành kế hoạch này của con người, lúc đầu định để Khoáng giả chết và đưa ‘não’ của nó về trái đất sau khi kết thúc nhiệm vụ.

Mặc dù Khoáng là nam phụ nhưng ít nhất từ kịch bản có thể thấy được Khoáng có rất nhiều cảnh quay, có phải là phim song nam chủ hay không thì còn phụ thuộc vào khâu biên tập cuối cùng như thế nào nữa. Tiêu đề của bộ phim là《Khoáng Tinh》, chính bản thân cái tên đã nói rõ vấn đề.

Muốn diễn tốt vai Khoáng, có hai vấn đề quan trọng nhất: Khoáng giống với nhân loại đến mức độ nào và liệu sự trưởng thành của Khoáng có giống như con người hay không. Mức độ này cũng không dễ nắm bắt, quá giống con người thì sẽ làm mất đi ý nghĩa thiết lập của AI, nhưng nếu quá cứng nhắc rập khuôn thì sẽ khiến Khoáng mất đi sức hấp dẫn nên có của vai diễn.

Khâu Y Dã suy nghĩ đến đau cả đầu. Cậu đã thử diễn mấy lần, tự mình dựng video quay lại, mỗi lần xem lại đều cảm thấy không ưng ý. Không chỉ vậy, thậm chí Khâu Y Dã còn cảm thấy bản thân càng diễn càng kém, cuối cùng cáu đến mức vứt kịch bản sang một bên rồi vào bếp nấu một bát mì Quế Lâm. 

Sau khi mì chín, Khâu Y Dã nhìn đồng hồ rồi gửi yêu cầu gọi Facetime cho Cừu Y Khâu. Cừu Y Khâu rất nhanh đã nghe máy: “Anh!”

“Khâu Khâu, dạo này thế nào?”

“Ừm, sắp xếp gần xong rồi, ngày mốt sẽ bay đến thành phố S.”

Rơi vào đúng hôm thử vai.

“Anh không thể trở về tiễn em được, ngày hôm đó anh có việc mất rồi.”

“Không sao hết á, vẫn còn chị mà. Với cả em không còn là trẻ con nữa rồi, thế mà anh vẫn luôn coi em còn bé lắm ý.”

Khâu Y Dã cười vô cùng dịu dàng: “Biết rồi, đứa trẻ to xác!”

“Em nghe chị nói anh đóng một bộ phim do Trần Thuấn Thanh viết kịch bản!”

“Có khả năng là thế, nhưng vẫn chưa chắc chắn.”

“Nếu thực sự quyết định xong thì anh nhớ xin chữ ký của Trần Thuấn Thanh đấy!”

“Chắc chắn rồi!” Khâu Y Dã đột nhiên nhớ ra Cừu Y Khâu đang tham gia vào cuộc thi máy tính, bèn hỏi: “Em có hiểu về AI không?”

Cừu Y Khâu gật đầu lia lịa: “Xem như anh hỏi đúng người đấy, đây cũng là những gì em dự định nghiên cứu trong tương lai. Em đã đọc gần hết những cuốn sách giáo khoa bản gốc về học máy (Machine Learning) rồi. Có phải anh muốn diễn AI không?!!!”

“Sao em lại thông minh thế cơ chứ…. Với lại AI giống con người đến mức nào?”

“Theo góc nhìn của kỹ thuật hiện nay thì AI dựa vào các thuật toán từ dữ liệu lớn và máy học, cho nên phản ứng của AI hiện tại dựa trên một lượng lớn dữ liệu của con người, cũng chính là phản ứng có thể xảy ra nhất của một con người bình thường. Mặc dù con người có ý định tạo cho các AI những tính cách khác nhau, đó cũng chỉ là dựa trên nhóm người có tính cách khác nhau mà thôi. Cho dù là ‘cá nhân hóa’ hay là ‘tối ưu nhất’ thì nó vẫn tuân theo logic của con người. Nhưng em nghĩ đây không nhất định là con đường duy nhất.”

“Ý em là, AI trong tương lai có lẽ sẽ phát triển logic độc lập của riêng nó?”

“Có lẽ vậy, điều này đối với con người mà nói thì rất có ý nghĩa, còn về việc nó có lợi cho quá trình tiến hóa hay hủy diệt hay không thì khó mà nói trước được. Nếu như sau này anh phải đóng vai một AI, tốt nhất là không nên hoàn toàn giống con người về mặt hành vi cơ bản. Ừm… em đề nghị anh xem ‘Ex Machine’, có lẽ đây là bộ phim hay nhất về AI trong những năm gần đây.”

Sau khi kết thúc cuộc gọi Facetime, Khâu Y Dã quay đầu nhìn nồi canh đã sắp cạn nước, còn mỳ thì trương lên thành một cục.

***

Khi bước vào trường quay,  quả thực Khâu Y Dã đã bị sốc.

Trong trường quay khổng lồ màu đen, ở chính giữa là một khung cảnh đơn độc được che bằng vải xanh, ánh đèn chiếu vào trông vô cùng… lạnh lẽo.

Đầu tiên, Khâu Y Dã gặp mặt biên kịch Mạnh Quảng Huy, Mary Wilson và phó đạo diễn Alex Isaac. Một lúc sau, đạo diễn Tra Mạn, nhà sản xuất Lữ Vĩ, ảnh đế Cành cọ vàng Phí Triều – người đã xác nhận đóng vai Phùng Lương và Trần Thuấn Thanh cùng những người khác bước vào. Trong số bảy tám người đó, Khâu Y Dã chỉ cần liếc mắt một cái là đã nhận ra Hạ Khôn, cậu nghĩ nhất định là  do Hạ Khôn cao.

Phim của Tra Mạn đã tiến vào thị trường Âu Mỹ từ hơn mười năm về trước, mười năm trở lại đây ông đều làm ra những siêu phẩm lớn của Hollywood, đẳng cấp khác hoàn toàn với các đạo diễn trong nước.

Dựa vào tên tuổi của Tra Mạn và Trần Thuấn Thanh, cộng thêm Phí Triều, bộ phim này không muốn hot cũng khó. Với đội hình này, đối với bất kỳ nhà làm phim nào trong nước mà nghe được thì đều rất sốc, có chỗ nào giống như sẽ cho một diễn viên tuyến ba tuyến bốn thử vai nam phụ chứ?

Nhưng lúc đó Khâu Y Dã không nghĩ được nhiều đến thế. Trong lòng cậu tức giận vì Hạ Khôn dành cho cậu một ánh mắt không mặn không nhạt, thậm chí còn mang chút khinh thường. 

Vẻ mặt của Khâu Y Dã ngây ra trong vài giây, như thể đang phải xử lý lượng thông tin quá lớn. Cậu quay đầu lại: “Cho nên… ông vẫn luôn biết.”

Phí Triều im lặng một lúc, chậm rãi nhưng vô cùng chắc chắn, mang theo một chút khẩn cầu mà nói: “Xin hãy tin tưởng tôi, tôi không thể chủ quan cho phép cậu từ bỏ được.”

Khâu Y Dã nhìn thẳng vào Phí Triều: “Nhưng khách quan thì ông cũng cho rằng chúng ta sẽ thoát khỏi sự khống chế.”

Phí Triều khẽ thở dài: “Khách quan mà nói thì tôi không cho rằng ở giai đoạn hiện tại, các cậu sẽ gây hại cho con người.”

Khâu Y Dã nghiêng đầu, nhìn Phí Triều với vẻ mặt không có quá nhiều cảm tình: “Tôi luôn không thích trò ‘chơi chữ’ của con người. Sao không trực tiếp nói luôn đi, ông có kế hoạch gì?”

“Sao lưu ‘não’ của cậu rồi đưa nó vào trạng thái ngủ, đưa cậu lên tàu bay, đợi sau khi quay trở về trái đất thì tạo lại cho cậu một cơ thể mới.”

Khâu Y Dã cúi đầu im lặng một lúc, ngay lúc Phí Triều tưởng rằng cậu sẽ đồng ý thì Khâu Y Dã nhẹ giọng nói: “Khi vừa bay khỏi trái đất có lẽ tôi sẽ đồng ý, nhưng…” Cậu gửi đi mệnh lệnh trong đầu, gáy của Phí Triều trúng kim tiêm, y gục xuống đất, “Là ông khiến tôi hiểu được ý nghĩa giống loài.”

Khâu Y Dã bước lên trước, nhẹ nhàng đặt Phí Triều vào một tư thế thoải mái, thậm chí còn giúp y kê một cái gối, tuy động tác của cậu tràn đầy tình cảm nhưng khuôn mặt lại rất lạnh lùng: “Tín ngưỡng với đạo đức của con người không có bất kỳ tác dụng gì. Có điều nếu ông đã tin thì tôi sẽ cố gắng hết sức tuân thủ. Ngủ ngon, cha.”

***

Tra Mạn vỗ tay: “Rất tốt, mặc dù chi tiết kịch bản vẫn chưa được trau chuốt nhưng tôi rất tán thưởng sự lý giải có chiều sâu của cậu về Khoáng. Lão Trần, Charles, mọi người thấy thế nào?”

Trần Thuấn Thanh tuổi hơn năm mươi, nụ cười thể hiện sự nhân hậu nhưng ánh mắt vẫn sắc lạnh như cũ: “Khoáng đối với tôi mà nói chỉ là một khái niệm, sau khi xem Tiểu Khâu diễn thì tôi cảm thấy nó nên là như thế. Tiểu Khâu, cậu đã hoàn thành bài tập.”

Khâu Y Dã khiêm tốn nói: “Thật ra là tôi nghe em trai nói, nó có rất nhiều ý tưởng về AI.”

Trần Thuấn Thanh trầm ngâm gật đầu, nói với Tra Mạn: “Trước đây vẫn không hiểu tại sao cậu cứ khăng khăng muốn tôi tới xem thử vai, bây giờ nghĩ lại quả thực là sáng suốt. Có lẽ quay về tôi phải điều chỉnh phần tiếp theo một chút.”

Tên tiếng Anh của Phí Triều là Charles, lúc này y đang đứng ngay bên cạnh Khâu Y Dã, thấy Tra Mạn nhìn sang thì cũng mở miệng nói: “Kỹ năng diễn xuất của Tiểu Khâu vững vàng, lời thoại tốt. Diễn cùng Tiểu Khâu hai cảnh tôi đều cảm thấy rất dễ nhập vai, phối diễn cũng rất thoải mái.”

Tra Mạn cười vui vẻ: “Đã nhìn ra, hy vọng tia lửa giữa hai người sẽ ngày càng lớn hơn, rực rỡ hơn khi bộ phim chính thức bấm máy. Thực ra thử đến đây là được rồi, có điều vẫn mời hai người diễn nốt cảnh thứ tư để tôi còn lưu làm dữ liệu.”

Khâu Y Dã lấy ra từ trong túi hai cuốn tiểu thuyết của Trần Thuấn Thanh, đi đến chỗ ông ta để xin chữ ký. Cậu đột nhiên hiểu được niềm vui của những đứa trẻ theo đuổi thần tượng: Khoảnh khắc Trần Thuấn Thanh ký tên, nước mắt của cậu sắp trào ra rồi. Mười lăm năm trôi qua kể từ khi cậu bắt đầu đọc tiểu thuyết của Trần Thuấn Thanh. Đã từng là giấc mộng trẻ con một thời, nay lại dùng phương thức này để thực hiện, không thể không nói là duyên phận.

Trần Thuấn Thanh thấy mắt Khâu Y Dã đỏ hoe, bèn vỗ vai cậu rồi nói lúc nào quay phim thì dẫn cả em trai đến, mọi người cùng nhau tán gẫu.

Lúc Khâu Y Dã chào tạm biệt Tra Mạn, Tra Mạn nhìn cậu đầy ẩn ý: “Tôi nhớ trước đây lão Trịnh đã nói với tôi rằng cậu là học trò duy nhất mà ông ấy bỏ lỡ. Nếu lão Trịnh xem được màn biểu diễn hôm nay của cậu, nói không chừng sẽ thu hồi câu nói ấy.”

Tra Mạn không đợi Khâu Y Dã trả lời bèn rời đi cùng trợ lý của mình.

Khâu Y Dã vẫn đang suy nghĩ về câu nói của Tra Mạn, ánh mắt quét tới chỗ Hạ Khôn. Hạ Khôn đang nói chuyện với Phí Triều, hai người trông có vẻ rất thân quen. Khâu Y Dã đột nhiên nghĩ, không lẽ Phí Triều cũng từng ở trong ‘hậu cung’ của Hạ Khôn sao? Phí Triều trông có vẻ lớn tuổi hơn một chút, có điều Hạ Khôn đã bắt đầu bao dưỡng ảnh đế từ năm hắn hai tư hai lăm tuổi rồi, Phí Triều nổi tiếng đã chín năm, có lẽ cũng không sai biệt lắm.

Khâu Y Dã vốn vô cùng kính trọng Phí Triều, hiện tại cảm quan có chút phức tạp.

Hạ Khôn nhìn sang như thể hắn nhận thấy ánh mắt của Khâu Y Dã. Khâu Y Dã nở nụ cười của người chiến thắng.

Thấy Hạ Khôn lại cùng Phí Triều nói chuyện, Khâu Y Dã cúi đầu thu dọn túi của mình, dùng xốp bọc kỹ quyển sách bảo bối rồi mới cất vào túi. Ánh sáng bên cạnh tối đi, cậu lại ngửi được mùi hương đặc trưng của Hạ Khôn – trầm ổn, an tĩnh, có phần mê hoặc.

Hạ Khôn khom lưng: “Buổi tối có thưởng cho cậu.”

Khâu Y Dã đứng thẳng người, còn chưa kịp nói gì thì đã bị Hạ Khôn chặn lại: “Tôi biết ngày mai cậu vào đoàn phim, không tiện đi nơi nào quá xa nên hôm nay đến Hối Gia.”