Lập tức Tiêu Hà hỏi:

- Bạch tiểu ca cho rằng Đại Hán phải tiến hành cải cách như thế nào?

Bạch Mặc không trả lời ngay vấn đề của Tiêu Hà mà hỏi ngược lại:

- Tiêu tướng quốc cho rằng hiện tại nước Đại Hán thiếu thốn nhất là cái gì?

Tiêu Hà trầm ngâm một lát mới nói:

- Bạch tiểu ca là người hiểu biết, bổn tướng cũng không nói dối, trước mắt nước Đại Hán thiếu tiền, thiếu lương thực lại thêm thiếu tráng đinh. Nhưng mà suy cho cùng vẫn là thiếu nhân khẩu! Chỉ cần nhân khẩu đông đúc, thuế ruộng, thuế phú (thuế theo đầu người) tự nhiên cũng sẽ dồi dào, việc chiêu mộ tráng đinh nhập ngũ cũng sẽ không thiếu.

Bạch Mặc nhẹ nhàng gõ nhịp nói:

- Lời Tiêu tướng quốc thật không sai!

Dừng một chút, Bạch Mặc lại nói:

- Cho nên, nếu muốn cho dân giàu nước mạnh, các biện pháp như là thi hành luật nhập hộ khẩu toàn dân, thu thuế ruộng đều là cách thức trị phần ngọn, chỉ có khuyến khích việc sinh con, tích tụ nhân khẩu mới là biện pháp giải quyết tận gốc. Nước Đại Hán nếu như tiến hành cải cách việc sinh đẻ thì có thể coi đây là một bước đột phá về vấn đề nhân khẩu!

Tiêu Hà trầm ngâm nói:

- Khuyến khích sinh con, tích tụ nhân khẩu?

- Đúng, thưởng cho việc sinh đẻ để tích tụ nhân khẩu.

Bạch Mặc dứt lời giơ lên chén rượu che tay áo uống cạn, lại nói:

- Tuy nhiên, theo tình hình hiện giờ, nước Đại Hán nếu muốn thật sự làm chuyện này cũng không dễ dàng.

Tiêu Hà nhẹ nhàng vuốt cằm, nói:

- Nguyện được nghe tường tận.

Bạch Mặc buông chén rượu, lại nói:

- Hiện nay ở Quan Trung, phần lớn ruộng đất đều do các cường hào, phú hộ nắm giữ trong tay, còn đại đa số dân chúng đều là tá điền của bọn họ, thật sự có rất ít nông dân có được ruộng đất, hơn nữa số ruộng đất của họ cũng cực kỳ ít ỏi, những tá điền, nông dân này lại phải gánh vác toàn bộ việc quân dịch (bắt làm việc quân), nộp thuế đầu người cùng với thuế ruộng.

Tiêu Hà yên lặng gật đầu, những điều Bạch Mặc nói đều là sự thật. Quan Trung đất đai ngàn dặm, ruộng tốt có hơn một triệu khoảnh nhưng lại có hơn một nửa nằm ở trong tay các đại thế gia cùng với các cường hào lớn nhỏ, còn không đến một nửa đất ruộng mới thuộc về nông dân, mà số không đến một nửa này lại phải gánh vác toàn bộ thuế ruộng của nước Đại Hán!

Các tá điền của các phú hộ, cường hào và các nông dân này, ngoại trừ phải gánh vác thuế ruộng khổng lồ ra, còn phải gánh vác việc quân dịch của quốc gia, đi lính, nộp thuế đầu người, những gánh vác này quả là không thể không nặng.

Bạch Mặc lật bàn tay lên chỉ vào các đường chỉ tay nói:

- Tiêu tướng quốc người nghĩ xem, nông dân có rất ít đất canh tác, ngoại trừ phải nuôi sống vợ con ra còn phải nộp thuế ruộng, thuế ðầu ngýời, lại còn phải đi quân dịch, đi lính. Như vậy với tình hình này, nếu như tướng quốc khuyến khích việc sinh con bọn họ dám sinh sao, cần phải biết nếu sinh thêm một đứa con sẽ phải nộp thuế thêm một phần nữa!

Tiêu Hà nghe vậy im lặng, với tình hình này, bá tính bình dân quả thật không dám sinh nhiều bởi vì bọn họ căn bản nuôi không nổi.

Bạch Mặc giọng điệu chậm rãi nói:

- Người đời chỉ biết chiến tranh là nguyên nhân lớn nhất dẫn đến tổn hao nhân khẩu. Không ai nghĩ rằng việc quân dịch nặng nề, thuế đầu người cùng với thuế ruộng mới là yếu tố chủ yếu kìm hãm sự tăng trưởng nhân khẩu!

Dừng một chút, Bạch Mặc lại nói:

- Cho nên, nước Đại Hán nếu muốn có được càng nhiều nhân khẩu, càng nhiều nguồn thuế, nguồn mộ lính, nhất định phải "cùng quân dịch, bình tính thuế"!

- "Cùng quân dịch, bình tính thuế?"!

Tiêu Hà bỗng nhiên biến sắc, trầm giọng nói:

- Mong được nghe tường tận.

Bạch Mặc nói:

- Cái gọi là "cùng quân dịch", chính là hàng năm đem số tráng đinh đi quân dịch quy ra thành một số tiền cụ thể, cứ như vậy, tráng đinh nước Hán chỉ có thể nộp tiền theo quy định, nếu không sẽ phải chịu nỗi khổ đi quân dịch, quốc gia nếu khi cần sử dụng số đông tráng đinh, thì có thể dùng tiền để chiêu mộ người lao động trong dân chúng.

- "Cùng quân dịch" như thế, còn "bình tính thuế" thì sao?

- Cái gọi là "bình tính thuế" đó chính là huỷ bỏ thuế đầu người.

- Thuế đầu người chính là nguồn thuế lớn nhất của quốc khố, nếu đột nhiên huỷ bỏ, chẳng phải khiến quốc khố túng quẫn?

- Quả thật như thế.

Bạch Mặc gật đầu, lại nói:

- Xin hỏi Tướng quốc, hiện giờ Quan Trung tổng cộng có bao nhiêu nhân khẩu?

Tiêu Hà không cần nghĩ ngợi nói:

- Hiện giờ bốn quận ở Quan Trung cộng thêm hai quận Ba, Thục tổng cộng có hơn ba triệu nhân khẩu.

- Tốt.

Bạch Mặc vươn tay phải dựng thẳng lên năm ngón tay, nói:

- Vậy lấy năm triệu nhân khẩu làm một định mức, sau đó đem năm triệu nhân khẩu này ứng với việc nộp thuế đầu người quy ra thành tiền, tính cả tiền quân dịch đã quy đổi thành tiền trong tiền thuế ruộng, xem là như nhau rồi tính xem số tiền thuế ruộng mới đạt ở mức nào, đồng thời quy định bất kể phú hộ hay cường hào, nếu như làm ruộng đều phải nạp thuế, như thế, việc lớn đã thành rồi.

Tiêu Hà sợ hãi biến đổi cả sắc mặt, nói:

- Ngươi nói là đem việc quân dịch, thuế đầu người đều quy ra trong tiền thuế ruộng?

Bạch Mặc gật đầu thật mạnh, nói:

- Đúng, đem quân dịch, thuế đầu người quy ra trong tiến thuế ruộng. Lãnh thổ trong nước Đại Hán có bao nhiêu đất vườn sẽ có bấy nhiêu nguồn thuế, quốc khố thu vào nhiều hay ít từ nay về sau chỉ có liên quan tới đất vườn nhiều hay ít, việc nhân khẩu nhiều hay ít cũng không có gì liên hệ, cứ như vậy, yếu tố hạn chế việc tăng trưởng nhân khẩu cũng sẽ không tồn tại.

- Yếu tố hạn chế việc tăng trưởng nhân khẩu không còn nữa, hơn nữa được quốc gia cổ vũ, bá tánh bình dân sẽ yên tâm sinh đẻ và nuôi con, nhân khẩu ngày càng nhiều thì tất nhiên phải khai khẩn càng nhiều đất ruộng để nuôi sống người nhà, kể từ đó, diện tích đất trồng của nước Đại Hán sẽ ngày một tăng, nguồn thuế của nước Đại Hán cũng sẽ tăng theo, vòng tuần hoàn này sẽ lặp đi lặp lại thật tốt.

Tiêu Hà phải thừa nhận những điều Bạch Mặc miêu tả trong tương lai quả thật rất mê người.

Thiên hạ ngày nay, một sự thật phổ biến chính là phần đông lê thứ dân chúng chỉ có được chút ít đất ruộng lại phải gánh vác đại bộ phận sưu cao thuế nặng. Còn một số ít phú hộ, cường hào thì có được phần lớn đất canh tác nhưng lại không gánh vác bất kỳ nguồn thuế nào. Nguyên nhân chính là vì thế, lê thứ dân chúng mới không dám sinh nhiều, không dám nuôi nhiều, bởi vì bọn họ sinh con và nuôi nấng không nổi.

Nếu theo lời Bạch Mặc có thể thực hiện "cùng quân dịch, bình tính thuế" suông sẻ, thì phần lớn gánh nặng về thuế sẽ đổ lên trên một số ít phú hộ, cường hào, còn gánh nặng của phần đông bá tánh bình dân sẽ giảm bớt thật nhiều, hơn nữa nếu không nộp thuế đầu người nữa hoặc được nhà nước thưởng cho việc sinh con, bọn họ cũng sẽ yên tâm sinh, yên tâm dưỡng.

Hoàn toàn có thể đoán được, đến lúc đó nhân khẩu nước Đại Hán sẽ tăng mạnh!

Cùng với việc nhân khẩu tăng mạnh, diện tích đất canh tác nước Đại Hán cũng sẽ tăng theo, kể từ đó, nguồn thuế nước Đại Hán, nguồn mộ lính cũng sẽ tăng lên, vậy thì nhiều nhất là năm mươi năm, tổng hợp thực lực của một nước như nước Đại Hán có thể đem các nước Quan Đông bỏ lại phía sau, một việc mà ngay cả nước Tần hùng mạnh lúc trước cũng không thể làm được.

Tuy nhiên, nếu muốn "cùng quân dịch, bình tính thuế", cũng không phải chuyện dễ dàng.

Tiêu Hà nói:

- Nhưng mà phải đo đạc đất canh tác trên cả nước là một nhiệm vụ khá gian khổ.

Dừng một chút, Tiêu Hà lại nói:

- Còn nữa, muốn phú hộ cường hào nộp thuế cũng là việc vô vàn khó khăn, một khi cưỡng ép cải cách, tất nhiên sẽ bị phản đối kịch liệt ở khắp nơi, lẽ đâu lại làm nền tảng nước nhà phải lung lay?

Tiêu Hà lo lắng cũng không phải là vô cớ, từ thời kì xuân thu đã có không ít học giả nghiên cứu rất nhiều về khả năng "cùng quân dịch, bình tính thuế". Tuy nhiên từ lúc ấy cho đến hai ngàn năm sau cũng không có bất kì người nào có thể làm được, mãi cho đến đời Minh Trương Cư Chính cầm quyền mới rốt cục thực hiện chân chính ý nghĩa "cùng quân dịch", đó cũng là một khuôn mẫu đầu tiên.

Về phần "bình tính phú", cho đến thời kỳ Mãn Thanh Ung Chính sau cùng mới thực hiện được.

Mà số nhân khẩu của tộc người Hoa Hạ đến thời kỳ Ung Chính mới thực sự tăng mạnh. Thời điểm nhân khẩu nhiều nhất là ở cuối đời nhà Minh, khoảng mười ngàn năm sau, lúc ấy tổng nhân khẩu của tộc người Hoa Hạ cũng không hơn một trăm triệu người. Nhưng tới thời kỳ Mãn Thanh Càn Long, nhân khẩu của tộc người Hoa Hạ lại tăng mạnh tới hơn ba trăm triệu người, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến chính là huỷ bỏ thuế đầu người.

Thuế đầu người chỉ đến thời kỳ Mãn Thanh Ung Chính mới chính thức huỷ bỏ, có thể thấy được nếu muốn huỷ bỏ có bao nhiêu gian nan.

Nhất là bây giờ còn ở thời kì cuối đời Tần đang có nhiều biến động lớn, Hán Vương Lưu Bang rất cần sự ủng hộ đắc lực của các phú hộ, cường hào ở Quan Trung, một khi cưỡng ép cải cách vào lúc này, đem việc nộp thuế tính lên đầu của bọn họ nữa thì rất có khả năng khiến cho Quan Trung rung chuyển, nếu làm không tốt Lưu Bang có thể bị các phú hộ, cường hào ở Quan Trung lật đổ.

Cho nên, Tiêu Hà băn khoăn là rất có lý.

Bạch Mặc giống như đã tính trước kỹ càng, thản nhiên nói:

- Tiêu tướng quốc, cái gọi là lúc loạn thế phải dùng những giải pháp mạnh, thiên hạ ngày nay, các anh hùng Quan Đông đều đang chăm lo việc nước, kiên quyết cải cách, Hán Vương nếu bảo thủ không chịu thay đổi, bảo thủ, coi như việc lớn đã hỏng rồi.

Ngừng một chút, Bạch Mặc lại nói:

- Về phần phản ứng của các phú hộ, cường hào...

Đang lúc Tiêu Hà vểnh tai lặng yên chuẩn bị mà nghe thì Bạch Mặc lại "thắt một cái nút", mỉm cười nói:

- Tiêu tướng quốc, hôm nay sắc trời đã không còn sớm, vãn bối có phần hơi say, hay là để ngày khác nói tiếp, có được không?

Tiêu Hà nghe vậy cố nén cười, thầm nghĩ Bạch Mặc này rõ ràng là đang treo giá.

- Cũng tốt, vậy ngày khác nói tiếp.

Tiêu Hà dứt lời đứng dậy, lại nói:

- Hôm nay vừa mới cùng Bạch tiểu ca đàm luận một hồi, bổn tướng rất vui mừng, tiểu ca kiến thức lịch duyệt, bổn tướng thật sự khâm phục.

- Tiêu tướng quốc đã quá khen.

Bạch Mặc cúi người vái chào, xoay người nhẹ nhàng rời đi.

Mãi cho đến khi bóng dáng Bạch Mặc biến mất không còn thấy ở trên đường, Tiêu Hà mới vội vàng đi ra khỏi quán rượu, bảo với tên gia nhân đang đợi bên ngoài cửa lớn của quán rượu nói:

- Mau mau, tức khắc chuẩn bị hai con khoái mã!

- Khoái mã?

Tên gia nhân nghe vậy ngạc nhiên:

- Ý tướng quốc muốn đi nơi nào?

- Lũng Tây, bổn tướng có nhiệm vụ khẩn cấp cần trình bày với Đại vương!

Tiêu Hà ngừng một chút, lại nói:

- Còn không mau đi!

- Vâng.

Tên gia nhân cúi người vái chào, xoay người vội vàng đi.

##########

Lũng Tây, đại doanh quân Hán.

Lưu Bang đang đứng giữa mười bảy cái đuôi ngựa màu lửa đỏ, những con tuấn mã cao hơn vai tám xích (một xích bằng mười tấc) đảo quanh, hỏi Tùy Hà ở bên cạnh:

- Tùy Hà, ngươi nói đây là ngựa Ðại Uyển?

Tùy Hà gật đầu nói:

- Đúng vậy.

Khi nói chuyện, có mấy tên tiểu giáo (người huấn luyện ngựa) của quân Hán đã từng ở Cửu Giang có gặp qua ngựa cưỡi của nước Sở đi tới phía trước mặt.

Lập tức Lưu Bang hỏi những tên tiểu giáo kia:

- Các ngươi xem, ngựa Ðại Uyển này so với ngựa quân Sở thường hay cưỡi như thế nào?

Vài tên tiểu giáo quân Hán liên tục gật đầu nói:

- Bẩm Đại vương, ngựa quân Sở thường hay cưỡi không khác lắm so với những con ngựa này.

- Tốt!

Lưu Bang vỗ đùi, dặn bảo Tùy Hà:

- Tùy Hà, ngươi lập tức lại đi Nguyệt Thị, thay quả nhân mua tuấn mã như thế này, chuyển lời với Nguyệt Thị vương, hắn có bao nhiêu tuấn mã như thế này quả nhân sẽ mua hết bấy nhiêu!

Tùy Hà gật đầu, lại nói:

- Nhưng mà thưa Đại vương, hiện tại người Nguyệt Thị đang bị người Hung Nô uy hiếp, hơn nữa tình hình không mấy lạc quan, một khi người Nguyệt Thị bị người Hung Nô tiêu diệt, chúng ta sẽ rất khó có được ngựa Ðại Uyển.

- Người Hung Nô?

Lưu Bang nhíu mày, tức giận nói:

- Lại là bọn người Hung Nô chết tiệt này!

Trương Lương ở bên cạnh khẽ mỉm cười, nói:

- Đại vương, hiện giờ kỵ binh của chúng ta có lẽ đã luyện thành, là thời điểm cho bọn người Hung Nô nếm thử một chút lợi hại, ha hả.