CHUYỆN XƯA Ở ĐÀO GIA THÔN

Lý thị nói chuyện phiếm với Đại Tần thị đến buổi trưa mới về nhà làm cơm trưa.

Bà ta nướng mấy cái bánh bột ngô, lại nấu chút cháo đậu xanh, thái một đĩa của cải và đậu đũa muối đặt lên bàn.

Đào Tam gia ngồi ở chỗ cũ hút thuốc và nhìn cháo đậu xanh bốc khói trên bàn rồi lại nhìn chằm chằm Lý thị.
“Nhìn cái gì, ông không biết ta là ai ư?! Mau ăn cơm đi, bát để trước mặt rồi ông còn ngậm tẩu thuốc không bỏ!” Lý thị cũng lườm lại.
Đào Tam gia đặt tẩu thuốc qua một bên, trong đó cũng có thuốc đâu, chẳng qua ông ta ngậm vì thói quen thôi, “Haizzz, con cháu không ở nhà thế là bà qua loa có lệ với ta thế này đây!”
Lý thị cầm lấy một cái bánh đưa cho ông ta và nói, “Đồ ăn cũng không lấp được miệng ông!”
Đào Tam gia đứng dậy rót một bầu rượu nhỏ và nói, “Lão bà tử, rang cho ta chút đậu phộng nhắm rượu đi!”
“Chờ!” Lý thị đứng dậy đi tới nhà bếp và nhanh chóng rang cho Đào Tam gia một đĩa đậu phộng, lại rải thêm chút muối tinh mới bưng ra.
Đào Tam gia vừa hát hừ hừ vừa nhắm rượu với củ cải muối!
“Ta bảo này, cháu không có nhà trông ông có vẻ thoải mái nhỉ!” Lý thị cầm đĩa đậu phộng bỏ trước mặt chồng xong cũng ngồi xuống cầm bánh bột ngô lên ăn.
“Nhìn cái mặt bà kìa, làm như ai vay bà gạo rồi trả hạt kê ấy.” Đào Tam gia vừa nhai đậu phộng vừa cười nói, “Đúng là nữ nhân chẳng hiểu gì hết! Ai bảo bà để cả hai đứa con dâu cùng về nhà một lúc làm gì, để tụi nó về luân phiên có phải tốt không!”
“Hế, ông còn trách ta!” Lý thị tức trợn mắt nhìn một lúc rồi khí thế lại xì hết, “Ta cũng đâu nghĩ tới tụi nó vừa đi thì trong nhà lại vắng vẻ như thế!”
“Hô hô, vậy bà kiên nhẫn chờ đi thôi! Nhà vợ lão nhị gần một chút nên lúc này hẳn đã tới, còn có thể ăn kịp bữa trưa.

Nhà lão đại hẳn vẫn còn đang đi, giờ Thân mới về tới nhà lão Lưu.” Đào Tam gia nói xong thì uống một ngụm rượu.
“Nhà lão nhị ta không lo lắng nhưng nhà vợ lão đại xa như thế không biết Đại Bảo và Tam Bảo có đi được không?” Lý thị nhíu hết cả mày lại.
“Bà đừng nhọc lòng linh tinh nữa, Đại Bảo hoàn toàn có thể đi được, Tam Bảo cũng có thể đi một đoạn, thật sự không đi nổi thì Trường Phú có thể cõng hắn.


Còn Nữu Nữu thì có mẹ nó bế rồi, hàng năm về nhà mẹ đẻ cũng có thấy cháu bà phải mệt đâu.” Đào Tam gia nói.
Lý thị u buồn nhai bánh bột ngô, chỉ cần là chuyện không tự tay làm lấy thì bà sẽ lo này lo kia, “Aizzzz, thật vắng vẻ, nhà cũng không giống nhà nữa!”
“Tấm lòng cha mẹ trong thiên hạ đều như thế, thôi để con cháu tới nhà ông bà ngoại tụi nó tẫn hiếu mấy ngày!” Đào Tam gia uống xong ba chén rượu thì không uống nữa mà cầm một cái bánh bắt đầu ăn.
Ăn cơm trưa xong ông đi chém mấy cây trúc về bắt đầu đan chút đồ gia dụng.

Lý thị thì dọn chăn đệm trong nhà mang ra phơi.

Bà ta đứng trước đống chăn đệm dùng gậy đập đập một chút.

Vải đệm đã ố vàng, rõ ràng có thể nhìn thấy mấy chỗ in rõ vết ố, “Mấy thằng nhóc thối khi còn bé đái lên giường của ta không biết bao nhiêu lần, nhìn vết nước tiểu này đi, nhiều ơi là nhiều! Lão nhân, sang năm trồng ít bông đi, chăn đệm trong nhà nên thay rồi, bọn nhỏ cũng lớn hơn nên phải làm áo bông mới cho tụi nó!”
“Được, sang năm sẽ trồng hai mẫu!” Đào Tam gia nói.
Lý thị gõ đệm bẹp bẹp bẹp, lúc này phía sau rào tre có hai cái đầu nhỏ thò qua.
“Ấy, đây không phải Nha Nha và Đản Đản sao? Mau vào đây, đứng ngoài rào tre làm gì?” Lý thị cười nói.
Nha Nha dắt tay em trai đi vào lễ phép chào: “Tam gia gia, tam nãi nãi!”
Lý thị cười tủm tỉm nói: “Ngoan quá! Chờ chút để tam nãi nãi đi lấy cho hai đứa ít đậu phộng!” Nói xong bà lập tức đi vào lấy đậu phộng nhắm rượu của Đào Tam gia và đưa cho hai đứa nhỏ.
Túi áo của Nha Nha và Đản Đản phồng phồng, hai đứa vui vẻ cảm ơn sau đó Nha Nha hỏi Lý thị: “Tam nãi nãi, chúng cháu tới tìm Tam Bảo, Tứ Bảo và Nữu Nữu chơi!”
Lý thị cười nói: “Mấy đứa nó về nhà ông bà ngoại thăm người thân rồi, phải mấy ngày nữa mới về cơ!”
“À!” Nha Nha và Đản Đản hơi mất mát, tay sờ túi áo đầy đậu phộng rồi ngượng ngùng đứng đó.
Lý thị xoa đầu tụi nó và bảo: “Đi chơi đi!”
“Cảm ơn tam nãi nãi cho đậu phộng!” Nha Nha và Đản Đản vui sướng chạy ra sân, tay nhỏ cầm chặt miệng túi áo đề phòng đậu phộng rơi ra khi chạy.
Lý thị nhìn hai đứa nhỏ rồi nhớ tới mấy đứa nhỏ nghịch ngợm nhà mình thế là lại cảm khái một phen và bị Đào Tam gia mắng cho một trận.

Cơm chiều vẫn rất đơn giản, Lý thị và Đào Tam gia ăn sớm và nghỉ sớm.
Ngày hôm sau vẫn chỉ có hai người lẻ loi.
Đào Tam gia dậy sớm dọn dẹp lá rụng trong sân, Lý thị thì băm một chậu lá khoai lang đỏ cho heo ăn rồi bưng một chậu thức ăn quấy trấu cho gà trong rừng trúc ăn.

Sau khi làm xong những việc này bọn họ lại rảnh rỗi.

Phải đợi một thời gian nữa mới có thể dỡ khoai lang vì thế ngoài ruộng cũng không có việc gì, Đào Tam gia khiêng cái cuốc đi một vòng đã trở lại.

Lý thị đột nhiên nghĩ đến việc làm sương sáo bằng khoai lang đỏ.

Lúc này đúng thời nhàn rỗi nên bọn họ có thể mài chút khoai lang đợi con cháu về vừa lúc có sương sáo ăn.
“Lão nhân, ông cũng đừng có ra ngoài đi dạo linh tinh gì nữa mà gánh hai thùng nước về đây chúng ta rửa ít khoai lang đỏ!” Lý thị nói với Đào Tam gia.
“Rửa khoai lang đỏ làm gì?” Đào Tam gia hỏi.
“Mài chút khoai lang đỏ thành bột chờ bọn nhỏ về làm sương sáo ăn!” Lý thị nói làm là làm.

Bà vội đứng dậy đi tới hầm khoai lang.
Đào Tam gia cũng tới bên giếng gánh nước.
Lý thị mở nắp hầm khoai lang, gẩy sạch rơm rạ ra rồi về phòng thay quần áo cũ cho tiện làm việc.


Bà còn buộc một mảnh vải trên đầu, võ trang xong mới đứng bên cạnh hầm khoai.
Đào Tam gia gánh nước về đặt ở sân trước sau đó đi tới hầm khoai lang giúp vợ nhặt khoai lên.

Trong hầm không còn nhiều khoai lắm, gần đây người nhà họ không ăn mấy mà chủ yếu là nấu cho heo ăn để vỗ béo cuối năm giết thịt.
Lý thị đỡ cây thang trèo xuống hầm, Đào Tam gia rút thang lên và chờ.

Lý thị nhặt đầy một rổ thế là ông ấy kéo lên, đổ cạnh thùng nước.

Hai người bận rộn một hồi cũng nhặt đủ khoai, lúc này Lý thị mới chui ra.
Bà vỗ bụi đất trên người sau đó dọn hai cái ghế con cùng Đào Tam gia ngồi ở sân trước rửa khoai lang đỏ đặt trong một cái sàng.
Trong một buổi trưa Đào Tam gia và Lý thị vây quanh cái sàng thái khoai lang thành miếng nhỏ.

Tiếng răng rắc vang lên, những củ khoai hình thoi bị băm thành mảnh nhỏ.

Khoai lang càng băm nhỏ càng tốt, sau khi băm xong sẽ ngâm với nước giếng trong một chậu lớn, ngoài ra còn một chậu nhỏ ngâm ít đậu Hà Lan và đậu xanh.
Khoai lang đỏ, đậu Hà Lan và đậu xanh được ngâm một đêm.
Sau khi ăn cơm sáng ngày thứ ba Lý thị vớt đậu lên nhéo nhéo thấy đã mềm, có thể xay được rồi.
Bà ta vớt khoai và bỏ cả đậu vào trong chậu trộn lẫn.

Trong chậu khoai có lắng một tầng bột khoai màu trắng cũng được Lý thị bỏ sang một chỗ khác.
Đào Tam gia đã rửa sạch cối đá chỉ đợi Lý thị bưng khoai và đậu tới đặt cạnh cối xay.

Bà lại tới nhà bếp lấy thêm hai cái thùng gỗ một để ở miệng cối xay còn cái kia để dự phòng.
Đào Tam gia cầm tay đẩy bằng gỗ to hơn cánh tay người lớn của cối xay còn Lý thị thì múc khoai lang đỏ và đậu bỏ vào lỗ trên cối xay.


Đào Tam gia sẽ thuần thục đẩy gậy gỗ chuyển động cối xay bằng đá.
Nếu là ngày thường thì Trường Phú và Trường Quý sẽ thay nhau đẩy cối xay, hiện giờ chỉ có mình Đào Tam gia nên đẩy mệt ông sẽ nghỉ.

Lý thị sẽ đưa cái thìa cho ông ấy cầm còn mình thì cầm lấy gậy gỗ và bắt đầu đẩy.

Cối xay đá cũng không nặng nhưng nó không ngừng xoay sẽ khiến người ta váng đầu.

Lý thị đẩy đến mê mang thì lại đổi cho Đào Tam gia, hai người đổi cho nhau tới buổi trưa mới mài xong khoai lang và đậu thành bột nước sền sệt.

Lý thị lấy vải bố sạch sẽ buộc lên một cái giá gỗ lọc bột khoai lang hai lần.

Lọc xong được đầy hai thùng gỗ đựng thứ nước màu trắng đục còn bã trong mảnh vải sẽ được dùng để làm thức ăn cho heo.
Lý thị cầm cái sàng che lên cái thùng đựng bột khoai lang đỏ và để đó cho nó lắng xuống.

Bà ta nói, “Lão nhân, ngày mai hẳn là tụi nó sẽ về rồi!”
“Chắc là thế!” Đào Tam gia nằm trên trường kỉ nghỉ ngơi.
“Tụi nó về đúng lúc có thể ăn sương sáo, đúng là mệnh tốt!” Lý thị cười tủm tỉm nói.
“Bọn nó mệnh tốt nhưng mệt chết cái mạng già này của ta.

Cơm chiều bà nấu đơn giản thôi, đêm nay đi nghỉ sớm một chút!” Đào Tam gia híp mắt nói.
“Hầy, ngày mai mấy con chó con của nhà chúng ta sẽ về, ta sợ mình không ngủ được!” Lý thị lại nhắc mãi thế là Đào Tam gia dứt khoát quay người đưa lưng về phía bà ấy không nghe lải nhải nữa.