*Cơm lam.
Sáng hôm sau, Hà Điền và Dịch Huyền đến rừng tre gần trại để chặt tre.
Sự xuất hiện đột ngột của cái lạnh khắc nghiệt và kéo dài hàng trăm năm sau đó đã thúc đẩy sự đa dạng của các giống loài trong rừng ở một mức độ nào đó.
Thực vật vùng lạnh giá có được môi trường thích hợp hơn và mở rộng phạm vi sống về phía nam. Một số loài thực vật ôn đới và thậm chí là cận nhiệt đới tồn tại cả ở những vùng đã biến thành đới lạnh giá. Nhiều loài ngoại lai trước đây được con người đưa đến cũng có một số loài còn sống sót.
Ở khu rừng nơi Hà Điền sống chính là như thế.
Ngoài những cây lá kim thường gặp trong các khu rừng thưa, nơi đây còn có những rừng tre lớn, ở ven đầm lầy thì có rừng dương liễu, mãi cho đến cuối tháng mười mà vẫn còn xanh tươi mơn mởn.
Tre có một số đặc điểm mà gỗ không có đó là tính dẻo và có độ đàn hồi cao hơn, đặc điểm tốt nhất là tre rỗng, có thể làm nhiều dụng cụ như bình nước, cốc đựng nước, muôi múc nước, hộp nhỏ và các đồ đựng khác. Sau khi nối tre, một cây tre dài có thể được dùng làm ống khói, sau khi chẻ ra có thể làm đồ nội thất như ghế, giường tre, những thanh tre chẻ nhỏ có thể dùng để đan các loại rổ, rá, mành tre và các đồ dùng khác.
Tất nhiên, tre cũng có thể được sử dụng làm vật liệu xây dựng.
Dịch Huyền nói với Hà Điền rằng thành phố của họ có rất nhiều sông, một số cây cầu trên sông được làm bằng cầu dây tre, còn có một số người nghèo buộc một hàng tre lại với nhau và đặt nó xuống sông, sử dụng như tàu thuyền.
Một ưu điểm khác của tre là rỗng ruột và việc chặt tre có cùng chiều cao dễ dàng hơn nhiều so với cây gỗ.
Tre bị chặt ngã xuống, tuyết đọng trên lá tre cũng ào ào rơi xuống mặt tuyết bên dưới.
Hà Điền và Dịch Huyền vừa nói chuyện phiếm, vừa chặt bốn năm cây tre cao, cưa ngay tại chỗ thành từng đoạn dài một mét, buộc lại bằng dây thừng rồi để Gạo kéo về phía lều trại.
Đường đi giữa rừng không được êm cho lắm, có khi đi được một đoạn thì Hà Điền và Dịch Huyền thường phải mang giỏ tre trên vai, di chuyển trong rừng.
Cuối cùng trở về trại, đã gần trưa.
Hà Điền lau mồ hôi rồi lấy ấm nước ra uống.
Dịch Huyền thấy hai má cô đỏ như gấc, trán, mũi, cả người lấm tấm mồ hôi, lau xong thì lại xuất hiện một lớp nữa, biết cô rất mệt, vì vậy anh nói với Hà Điền: “Tôi ở đây chẻ tre, cô đi nấu ăn đi.”
Hà Điền ngẫm nghĩ: “Cũng được. Tôi nấu cơm trước rồi lại làm phụ cô.”
Hà Điền chọn một đoạn tre to bằng miệng chén, cưa cách đốt của đoạn tre khoảng một ngón tay, mặt còn lại cũng được xử lý theo cách tương tự, thu được hai chiếc chén bằng tre tự nhiên, có chiều sâu hơn một chút so với chén sứ thông thường để ăn.
Phần tre còn lại, cô đo chiều dọc cách đốt tre hai ngón tay rồi cưa, cái này đã trở thành nắp của chiếc chén tre.
Cô nắm một nắm tuyết cho vào hai ống tre, rồi lại lấy một nắm cỏ khô kỳ cọ thật kỹ.
Trong tre có một lớp màng khô, cũng như mùn cưa từ khi cưa các khớp tre, tất cả đều được lau sạch. Sau đó, cô lấy một ít tuyết ở những cành thông xung quanh, cho vào ống tre, dùng ly sắt dùng để uống nước đong gạo, đổ một phần ba vào một ống tre, phần còn lại thì đổ vào ống tre kia rồi lắc một cách nhẹ nhàng. Cuối cùng, cô cắt một ít thịt khô, cho vào hai ống tre, dùng đũa khuấy đều gạo, thịt và tuyết trong ống tre lại với nhau.
Hà Điền đun chảy một ít nước tuyết trong nồi sắt, đợi đến khi nhiệt độ nước ngang với nhiệt độ bàn tay thì đặt ống tre vào nồi theo chiều thẳng đứng, đậy kín nắp, thêm củi, đun trên lửa lớn.
Sau khi làm xong những việc này, Dịch Huyền ở bên cạnh trại đã chẻ được rất nhiều ván tre.
Cuối cùng họ đã từ bỏ việc đặt ván gỗ trên cầu dây. Gỗ chặt vào mùa đông không được phơi khô, đợi đến mùa hè, tấm ván ban đầu dài một mét có thể sẽ co lại chỉ còn 90 cm. Bây giờ vội vàng đặt ván gỗ lên sẽ chỉ làm biến dạng dây thừng trên cầu mà thôi.
So với gỗ, tre có kết cấu đặc hơn và tỷ lệ co rút thấp hơn, hơn nữa, việc chẻ tre dễ dàng hơn nhiều so với gỗ, thông thường chỉ cần dùng một dao là có thể chẻ từ đầu đến cuối theo các thớ tre. Bởi vậy mới có câu nói “Thế như chẻ tre”.
Để thử nghiệm, Hà Điền quyết định lót đáy cầu bằng ván tre trước, sau này sẽ thay dần bằng ván gỗ.
Dưới chân của Dịch Huyền có bảy tám tấm ván tre đã được chẻ xong, mỗi tấm dài một mét, to bằng một bàn tay.
Hà Điền có một cái máy khoan cầm tay, cô ngồi trên một khúc tre chưa chẻ đôi, lấy một tấm ván tre đặt lên đầu gối, khoan hai lỗ ở mỗi đầu tấm tre rồi xỏ hai sợi dây thừng nhỏ vào lỗ, thắt một nút ở lối vào của lỗ rồi siết chặt.
Với cách này, khi đặt lên cầu, chỉ cần cố định hai sợi dây thừng ở hai bên ván tre vào dây thừng phía dưới là đã đặt được một ván cầu.
Làm việc được một lúc, Hà Điền gọi Dịch Huyền: “Ăn cơm trước đã.”
Dịch Huyền lau mồ hôi, hỏi Hà Điền:”Chúng ta ăn gì?”
“Cơm ống tre.”
“Hả? Chúng ta còn có gạo sao?”
“Còn một ít.”
Sau khi chung sống một thời gian, Hà Điền từ lâu đã quen với khẩu vị của Dịch Huyền.
Đối với Dịch Huyền, so với mì và miến thì cơm ngon hơn. Mì phải nấu ngon, hay đẹp mắt và thú vị thì mới hào hứng. Còn cơm đó hả? Tốt nhất phải là các món mặn ngọt, ví dụ như thịt xông khói hầm với hạt dẻ.
Món sợ nhất chính là bột đậu nành. Vì sao lại có người ăn nó, là một dấu chấm hỏi mà anh vẫn không thể nào hiểu nổi.
Sau khi đến trại, còn chưa đến gần Dịch Huyền đã ngửi thấy mùi thơm ngào ngạt của cơm.
Hà Điền mở nắp nồi ra, hơi nước trắng xóa bốc lên làm ướt đẫm cả khuôn mặt.
Cơm trong ống tre đã được hấp chín rồi, bên trong ống tre xanh màu ngọc bích là những hạt cơm óng ánh, xen kẽ với những lát thịt khô hồng hồng, nhìn mà ứa cả nước miếng.
Cơm nấu trong ống tre có một mùi thơm rất đặc biệt, dùng một chiếc đệm vải bưng lấy ống tre, vừa nóng hầm hập lại vừa thơm lừng, cầm đũa tre khuấy đều lên, mùi thơm liền xông vào mũi.
Trong lúc hai người ăn cơm, Hà Điền hái vài cụm lá thông cho vào nồi, nấu sôi với tuyết trong một lúc, rồi rót cho mỗi người một ly.
Trà lá thông không có mùi vị, chỉ có mùi thơm của cây thông. Trà này uống khi ăn cơm ống tre rất hợp.
Bọn họ uống trà, nghỉ ngơi một chút rồi lại nói về đồ ăn.
Dịch Huyền nhìn ly trà vàng có khí trắng bốc lên trong tay: “Có một mùa đông, tôi cũng thấy có người nấu cơm ống tre, nhưng họ làm món này lạ hơn nhiều, gọi là cơm Tuế Hàn Tam Hữu.”
“Ba người bạn mùa đông?”
“Đó là thông, tre và mận. Vì ba loại cây này có thể sống trong mùa đông khắc nghiệt, được coi là có sức sống mạnh mẽ.” Dịch Huyền giải thích ngắn gọn “ba người bạn mùa đông” là gì, trọng tâm của nó vẫn là đồ ăn: “Tất nhiên, món chính là cơm ống tre, cũng dùng thịt khô như thịt ức hươu, thịt được cắt nhỏ trông giống như hoa mận đỏ, rất đẹp mắt, rồi cũng có trà, nhưng là trà mận vàng, hoa được đặt trong bình tre trước mặt mọi người, món cuối cùng là món điểm tâm làm từ lá thông.”
“Lá thông cũng làm điểm tâm được sao?”
“Chẳng qua là lấy một chút hương thơm từ lá thông mà thôi.” Dịch Huyền đưa tay ra ước lượng kích thước: “Dùng một chiếc lồng hấp làm bằng tre nhỏ cỡ này, phủ lá thông lên bánh, đợi hấp chín bánh đậu đỏ hình quả mận xong, không hiểu sao bên trong bánh lại có mùi mận, nhìn rất đẹp mắt, vị cũng… ừm, coi như cũng được.”
Hà Điền suy nghĩ thất thần một hồi lâu, mới hỏi Dịch Huyền: “Hoa mận và hoa mận vàng trông như thế nào?”
Dịch Huyền mỉm cười: “Tôi cứ nghĩ cô sẽ hỏi tôi món bánh này có vị ra sao.”
Hà Điền cũng cười: “Tôi định sẽ hỏi sau. Da của bánh hấp này được làm bằng bột à? Hay là nó trong suốt?”
Dịch Huyền suy nghĩ một lúc: “Nó hơi đục, giống như bột gạo nếp.”
“Gạo nếp à…” Hà Điền thở dài: “Gạo nếp đúng là có thể làm được rất nhiều món ngon. Tiếc là năm ngoái tôi không có mua. Thậm chí lúc hè tôi cũng không ăn được món bánh ú nấu bằng gạo nếp. Lần đó tôi đã dùng gạo và hạt kê để gói bánh ú. Lúc gỡ lá ra còn bị dính gỡ muốn không được, mùi vị kém hơn nhiều so với bánh ú gạo nếp.”
“Tôi thì lại rất muốn thử món bánh ú làm từ gạo và hạt kê này.”
“Vậy thì để một ngày nào đó tôi sẽ gói một ít.”
Cả hai nói chuyện một lúc, sau đó lấy lại tinh thần tiếp tục công việc.
Khi mặt trời lặn, họ chẻ hết ván tre cần dùng rồi đem số ván tre còn lại về trại, đợi sau bữa cơm tối sẽ lại khoang lỗ tiếp. Tổng cộng có bốn mươi hai miếng ván tre được chẻ ra, và cứ mười cm thì có một miếng được đặt trên sợi dây phía dưới dài hơn tám mét.
Tuy nhiên, sau khi đặt hết ván tre lên dây thừng, họ lại đổi kế hoạch, cứ 15-20 cm lại đặt một tấm.
Bởi vì trọng lượng của bốn mươi tấm ván tre cộng với sợi dây thừng cũng đã gần 30 ký. Với cùng một số lượng, số ván tre nặng hơn so với ván thông.
Nếu mặt cầu quá nặng, nó sẽ ép mặt cầu xuống gần sát với mặt nước.
Hà Điền ngồi xổm trên tuyết, tay cầm một cành cây, lại tính toán.
Một lúc sau, cô ném cành cây đi rồi đứng dậy: “Thôi kệ đi. Ngày mai lại tính tiếp.”
Nói thì nói vậy, nhưng trước khi ngủ, Hà Điền nằm trên giường, vẫn lầm bầm tính toán xem phải cần bao nhiêu tấm ván tre.
Cách lót ván cầu tốt nhất là cần làm một lượt liên tục, người lót ván cầu vác những tấm ván trên vai, giẫm lên tấm ván mình vừa lát để lót tiếp những tấm còn lại, từ đầu cầu này cho đến đầu cầu kia.
Nếu tấm ván tre mang theo không đủ, người lót sẽ phải quay về giữa chừng.
Dịch Huyền an ủi Hà Điền: “Cây cầu của chúng ta dài hơn tám mét, quay ngược lại cũng sẽ không tốn quá nhiều sức đâu, hơn nữa ở trên dây thừng mà vác theo số ván tre nặng 30kg trên lưng thì sẽ mệt lắm.”
Nghe Dịch Huyền nói vậy, rốt cuộc thì Hà Điền cũng bình thường trở lại, nhanh chóng chìm vào giấc ngủ.
Sáng hôm sau, sau khi Dịch Huyền thức dậy, anh thấy Hà Điền đang ngồi bên đống lửa, châm thêm củi, cô vẫn chưa chải đầu, mái tóc rối bù vểnh lê, ngồi ngẩn người trước ngọn lửa.
Anh không nhịn được vươn tay ra sờ vào mái tóc mềm như nhung của cô: “Sao cô dậy sớm vậy?”
Hà Điền hít một hơi: “Ngủ không được. Tại kích động quá.”
Dịch Huyền cười phá lên.
Sau bữa sáng, họ vác theo ván tre và dây thừng leo lên vách núi.
Lúc này, mặt trời vừa mới mọc, ánh nắng vàng chiếu vào sáu sợi dây thừng đã được mắc trước đó, tạo thành vài bóng đen trên sông băng dưới vách núi.
Trên dây thừng vẫn còn sương giá.
“Chúng ta đến quá sớm.” Hà Điền nói. Cô bỏ giỏ mây xuống, giậm chân một cái.
Dịch Huyền đưa cho cô một tấm ván tre: “Đến đây đi, bây giờ tạm thời lót trước một tấm, đợi sau khi sương tan rồi thì lại tiếp tục làm.”
Hà Điền suy nghĩ một chút, nắm lấy tay Dịch Huyền: “Chúng ta cùng làm.”
Hai người ngồi xổm ở hai bên dây cầu, mỗi người một bên đặt ván tre lên trên sợi dây thừng, cố định, rồi dùng dây thừng trên tấm ván tre buộc chặt lại.
Hà Điền lắc tấm ván tre để đảm bảo nó đã được cố định chắc chắn vào sợi dây phía dưới, sau đó mỉm cười với Dịch Huyền.
Sau khi lót xong tấm ván tre đầu tiên, về cơ bản họ đã có thể phác họa ra được “cây cầu” trong đầu. Trước đó nó chỉ là một vài sợi dây được vắt qua các vách đá hai bên mà thôi.
Hà Điền nhìn lên bầu trời, rồi nhìn sương giá trên dây thừng, nói với Dịch Huyền: “Tôi sẽ vác nửa số ván tre sang phía đối diện. Chúng ta mỗi người một bên, làm cho đến khi cây cầu hoàn thành là có thể hợp lại với nhau rồi!”
Dịch Huyền biết cô đang rất nóng lòng, nên nói: “Tôi sẽ vác nửa số ván sang bờ bên kia, cô cứ đứng đây đi.”
Nói xong, anh im hơi lặng tiếng vác giỏ ván tre trên lưng, bước xuống núi.
Hà Điền nhìn theo bóng lưng Dịch Huyền khuất vào trong rừng, rồi nhìn anh đi trên mặt sông băng, ngẩng đầu vẫy tay với cô, sau đó leo vào khu rừng bên bờ đối diện, khoảng hai mươi phút sau, anh xuất hiện trên vách đá ở bờ bên kia.
Dịch Huyền nhìn Hà Điền đang đứng ở mép vực bên kia sông cách nhau chưa đầy mười mét, làm một việc mà anh cho là ngây thơ, nhưng lúc này anh không thể không làm gì đó.
Anh hét về phía cô: “Hà Điền ——”
Âm thanh vang vọng trong thung lũng, mặt trời xuyên qua mây và rơi trên sông băng, tuyết trắng trên mặt băng phản chiếu ra những tia sáng vàng mỏng manh. Hà Điền đứng trên vách đá đối diện, dường như cũng được bao phủ bởi một lớp sợi vàng. Trong chiếc áo khoác lông hươu, khuôn mặt nhỏ bé của cô được bao quanh bởi một vòng lông tơ, đôi má ửng hồng và đôi mắt đen láy, trông giống như một con búp bê nhỏ.
“Hà Điền…”
Dịch Huyền lại hét lên.
Lúc này Hà Điền mới có phản ứng, hai tay cô đeo một đôi găng tay mũm mĩm, giơ nó lên vẫy chào lại anh, sau đó chụm lại trên miệng rồi gọi tên Dịch Huyền.
“Dịch Huyền ——”
“Dịch Huyền ——”
Cô cười ha ha.
Dịch Huyền cũng cười, nhưng nụ cười của anh không hề phát ra tiếng.
Anh cũng chắp tay như Hà Điền đã làm: “Hà Điền ——”
Hà Điền trả lời ngay lập tức: “Dịch Huyền ——”
Dường như có một bàn tay nhỏ bé đang khẽ chọc vào trái tim trong lồng ngực Dịch Huyền, khiến anh không hề cân nhắc gì mà hét lên tiếng lòng: “Tôi thích cô!”
Sau khi nói xong câu này, chính anh cũng ngây ngẩn cả người, trong chốc lát, cả thung lũng dường như hoàn toàn im lặng.
Anh lo lắng nhìn Hà Điền, ở khoảng cách hơn tám mét, có thể nhìn thấy khí trắng mà Hà Điền đang hít thở, nhưng anh không nhìn rõ vẻ mặt của cô.
Ngay tại thời điểm tim anh đập một cách dồn dập, Hà Điền nghiêng đầu mỉm cười, hét lên với anh: “Tôi cũng thích cô.” Cô vẫy tay, hét lên lần nữa: “Tôi thích Dịch Huyền.”
Dịch Huyền đứng đó, anh biết mình đang cười, nhưng anh không thể nào phản ứng lại được. Tất nhiên là anh rất vui khi nghe Hà Điền hét lên như vậy, nhưng một giọng nói nhỏ trong lòng anh thì lại đang nói, không, Hà Điền, “Thích” của em khác với của tôi.
Hà Điền đợi một lúc, nhìn thấy Dịch Huyền chỉ đứng ngây ra, cảm thấy khó hiểu.
Cô lại vẫy tay về phía vách đá đối diện, Dịch Huyền cũng vẫy tay với cô như một hình ảnh phản chiếu.
Sau đó, Dịch Huyền ngồi xổm, bỏ chiếc giỏ phía sau lưng xuống, bắt đầu lót cầu.
Lúc này, mặt trời đã lên rất cao, sương giá trên dây cầu cũng gần như đã tan hết.
Hai người ngồi trên những sợi dây thừng trên cầu, mỗi người một bên, lần lượt cột ván tre vào. Cứ hai ba khúc thì họ lại ngồi tạm trên ván tre, lấy dây thừng từ trong giỏ ra, buộc dây thừng hình chữ X vào hai bên thành cầu, buộc thật chặt và chắc, để lúc đi sẽ an toàn hơn.
Khi hai người đứng lên, dây cầu đung đưa rung lắc, khoảng cách cách mặt đất tuy cũng cao, nhưng bọn họ đều không hề sợ hãi.
Hà Điền đã thực hiện các biện pháp an toàn từ lâu, cô đã làm hai sợi dây bảo hộ bằng dây thừng, vòng thành thòng lọng rồi buộc vào thắt lưng. Đầu kia của sợi dây là một chiếc khóa lỏng bằng đồng, có thể dễ dàng tháo ra và buộc vào dây cầu. Cái khóa đồng này ngày xưa được ông nội cô dùng khi trèo lên cây cao.
Cây cầu dài hơn tám mét này cuối cùng đã sử dụng 28 tấm ván tre.
Mỗi khi ván cầu được lót, khoảng cách giữa Hà Điền và Dịch Huyền càng thêm gần hơn.
Cuối cùng cũng đã buộc tất cả ván cầu và dây thừng lại xong, hai người ngồi ở giữa cầu nhìn nhau mỉm cười, Hà Điền dang hai tay ra, nghiêng đầu nhìn Dịch Huyền, Dịch Huyền cũng cười, nhưng anh lại bắt đầu nhăn nhó, Hà Điền thật sự quá vui, cô bỏ qua sự khó xử về ngôn ngữ cơ thể của Dịch Huyền, chồm qua ôm chặt lấy anh: “Chúng ta thành công rồi!”
“Ừ. Thành công rồi.” Dịch Huyền cẩn thận đặt cằm lên vai cô, khẽ nói.
“Hả? Vừa rồi không phải cô rất vui sao? Sao bây giờ lại không vui nữa?”
“Tôi vui chứ.”
Lúc này đã gần trưa, ánh nắng mặt trời chiếu rọi phía trên đầu hai người, Dịch Huyền cúi đầu xuống, nhìn thấy bóng đen trên mặt băng, bóng của anh và Hà Điền xếp chồng lên nhau, hòa làm một.
