Cuối tháng giêng, Du Giang chào đón trận tuyết đầu tiên của năm. Với những người dân của Du Giang hiếm khi được thấy tuyết, đợt tuyết muộn này quả là một niềm vui hiếm có.
Mở mắt thức dậy, cả thành phố đã khoác một lớp áo mới màu trắng, bỗng nhiên trông tinh khôi, đẹp đẽ hẳn ra.
Trên Wechat, mọi người thi nhau đăng ảnh, kiểu ấm áp, hài hước, văn nghệ đều có tất, mỗi người góp một chút khiến đề tài sôi nổi hẳn lên.
Trên đường đi làm, Từ Lai cũng chụp một tấm ảnh gửi cho Cận Thời Xuyên, tới lúc cô đến trường rồi mới nhận được tin nhắn trả lời của đối phương.
Cận ca ca: Ngoan, đang họp.
Từ Lai cười khẽ một tiếng, bó tay nhìn ba chữ “Cận ca ca”, bĩu môi rồi cất điện thoại vào túi.
Hôm đó, trước khi về đơn vị bị bắt về nhà làm một trận. Anh ép cô ở trên giường gọi như thế, gọi mãi đến khản cả cổ cuối cùng anh còn độc tài ép cô đổi tên anh trong danh bạ và tất cả những thứ khác có liên quan đến anh thành ba chữ này.
Cô không chịu, bắt anh cũng phải đổi, ai ngờ anh cực kỳ vênh váo đưa điện thoại cho cô xem, đắc ý bảo: “Sửa lâu rồi nhé.”
Từ Lai xem thử rồi cắn môi cười, anh đổi thành là “Bà xã”.
Cận Thời Xuyên đang trong phòng họp ở trung đoàn. Các đại đội trưởng đến họp ngồi ngay ngắn. Nội dung cuộc họp là chuyện giải ngũ của các đồng chí đến tuổi, trước đây được sắp xếp vào tháng Mười Hai, vì các nguyên nhân khách quan đã được lùi lại vào cuối tháng Giêng, cũng đồng thời giúp các anh em đến tuổi giải ngũ năm nay có thể trở về ăn Tết cùng người nhà.
Kết thúc buổi họp, Văn Khánh Quốc giữ Cận Thời Xuyên lại hỏi: “Đội đặc biệt của các cậu năm nay cũng có vài người giải ngũ phải không?”
“Vâng ạ.” Cận Thời Xuyên gật đầu, “Mấy người Lưu Húc, Uông Bác ấy ạ.”
Văn Khánh Quốc vỗ vai Cận Thời Xuyên rồi thở dài: “Nói một câu cửa miệng thì là doanh trại vẫn ở đó, chỉ có lính ở trong đó là khác, lại thêm mấy người nữa đi rồi, cái cậu Lưu Húc kia là một tay giỏi đấy, nếu không nghỉ thì có thể thay cậu chỉ huy đội.”
“Đây là chuyện tốt mà, thủ trưởng cũng hiểu đấy, đi lính cứu hỏa sợ nhất không phải là sợ khổ.” Cận Thời Xuyên dừng một chút, tiếp tục nói, “Sợ nhất là khi vào đứng thẳng, khi ra lại nằm.”
Văn Khánh Quốc cũng là người đi lên từ đội ngũ tuyến đầu. Năm xưa đã từng tự tay tiễn đưa không ít liệt sĩ, cảm giác ấy đến nay vẫn rất khó quên. Nhìn gương mặt rầu rĩ của người nhà đồng chí mình, ngắm tấm hình đen trắng bày giữa lễ đường tang lễ, nỗi đau ấy khó mà nói ra được bằng lời.
“Ừ, giống như tên con chó cứu nạn của cậu đấy nhỉ, bình an là quan trọng nhất.” Văn Khánh Quốc nói.
Cận Thời Xuyên cười: “Vâng ạ. Bình an là quan trọng nhất.”
Văn Khánh Quốc trêu Cận Thời Xuyên: “Thế cậu thì sao đây, lúc nào mới mời chú uống rượu cưới hả?”
“Vẫn sớm mà.”
“Cái thằng này.” Văn Khánh Quốc nghiêm giọng bảo với Cận Thời Xuyên, “Sớm là sớm thế nào, thẩm tra chính trị rồi đấy, chẳng mấy nữa là sẽ có lệnh thuyên chuyển cho cậu rồi, còn bắt con gái người ta chờ nữa hả?”
Cận Thời Xuyên lắc đầu: “Đâu ạ.”
Hừ, cái thằng này lại dám nói nước đôi với ông, Văn Khánh Quốc lập tức dạy dỗ: “Chú nói trước nhé, đơn xin kết hôn đã nộp rồi, thẩm tra chính trị cũng thẩm tra rồi, cháu mà dám đùa giỡn con gái nhà người ta thì chú không bỏ qua cho đâu đấy.”
“Cháu biết mà, chú cứ nóng.” Cận Thời Xuyên nhìn dáng vẻ hùng hổ của Văn Khánh Quốc bèn cười khì khì, “Ông cháu xem ngày rồi, mùng sáu tháng sau mới đẹp ngày.”
“Ồ, là thế hả, cũng được đấy, sang tháng thì lệnh thuyên chuyển công tác cho cậu chắc cũng xuống đến rồi, song hỷ lâm môn luôn.”
Cận Thời Xuyên vui vẻ gật gù, chợt nhớ ra chuyện đại đội trưởng đội II hy sinh bèn hỏi luôn: “À phải rồi, chuyện tòa nhà bị sập lần trước ấy ạ, giờ thế nào rồi ạ?”
Chuyện đó thì nói lớn không lớn, nói nhỏ không nhỏ, hầu như đã xong rồi. Có nhiều yếu tố bất khả kháng, chuyện ngoài ý muốn thì không thể trách được nhưng vì thế mà gây chết người lại còn khiến một đại đội trưởng hy sinh, nếu điều tra sâu thì có thể thành chuyện lớn.
Thực ra, ngay lúc họ vào đó cứu người, Cận Thời Xuyên đã phát hiện ra kiến trúc của tòa nhà này có hơi khác so với bản vẽ thiết kế nhưng tình hình lúc đó không cho phép anh điều tra cẩn thận, cứu người là chuyện cấp bách hơn nhiều.
Sau đó, khi cảnh sát đến điều tra, anh cũng đã trình bày nghi vấn của mình cho phía cảnh sát biết.
Sau đó nữa, nghe nói là nhà thầu cắt xén vật liệu xây dựng, bỏ túi ăn tiền, có vài người bị bắt giữ, chuyện dần lắng xuống.
Có điều dù sao người mất cũng là đồng chí của mình, Cận Thời Xuyên vẫn chú ý tới chuyện này.
“Đã bắt người rồi, tội danh ra sao cũng đã định, còn thế nào nữa chứ?” Vẻ mặt Văn Khánh Quốc hơi nặng nề, “Chỉ tiếc cho đồng chí Tiểu Diệp.”
Cận Thời Xuyên lặng lẽ gật đầu.
…
Sáng sớm ngày ba mươi tháng Một, trời trong. Mặt trời mùa đông từ từ nhô lên. Có một loại tâm trạng đang ngấm ngầm lây lan trong đội nhưng không ai thể hiện ra ngoài.
Tuy nhiên, ngày hôm nay nhất định là một ngày đáng để kỷ niệm.
Cận Thời Xuyên đi đến bãi đỗ xe, từ xa đã trông thấy có hai người đang lau xe cứu hỏa. Anh bèn lại xem thử.
“Đội trưởng Cận.” Uông Bác và Trần Đại Bân thấy Cận Thời Xuyên tới bèn đứng nghiêm chào.
Cận Thời Xuyên gật đầu: “Lau xe à?” Đã biết rồi mà vẫn hỏi.
Uông Bác cười rồi gật đầu: “Nhân lúc chưa làm lễ, muốn hầu hạ kỹ lưỡng vị đại gia này thêm một lần, sau này chắc không còn dịp nào nữa rồi.”
Trần Đại Bân bỏ vòi nước xuống, vỗ vào thân xe, cười rầu rầu: “Tao với mày đã cùng nhau vào sinh ra tử chín năm ròng, lúc nào cũng chê mày to xác quá, lau phát mệt cả người, lần nào cũng cằn nhằn. Giờ sắp không cần phải hầu hạ nữa rồi, ôi chao, tự dưng lại thấy không nỡ.”
Cận Thời Xuyên nhìn hai người. Lúc Uông Bác đến đội đặc biệt thì mới 20, người nhỏ nhỏ, gầy gầy. Cậu ta là lính do anh đích thân đến trại tân binh chọn, tuy các mục thể lực của cậu ta đều bình thường nhưng tinh thần bất khuất của chàng trai này thật đáng nể.
Người khác chạy mười cây, cậu ta chạy hẳn hai mươi cây. Người khác cõng ba mươi cân chạy đường trường, cậu ta cõng luôn bốn mươi cân. Cậu ta bị sợ độ cao, tối nào cũng leo lên trên tháp huấn luyện nhìn xuống rồi nôn.
Cuối cùng, thằng cha gầy gò, đen nhem nhẻm ngày đó giờ đã là tiểu đội trưởng đội một, người cơ bắp cuồn cuộn, còn giành cả cúp quán quân mỹ nam tử nữa chứ.
Trần Đại Bân là là hạ sĩ quan cấp hai, nhà có mở một hàng ăn làm ăn cũng được, gia đình muốn cậu ta về nhà cưới vợ, giờ sức khỏe cha cậu ta không được tốt nữa nên cậu ta mới quyết định giải ngũ, về nhà tận hiếu.
Còn nhớ như in có một năm lũ lụt, lúc đó Cận Thời Xuyên vẫn đang trong trường quân đội, họ làm đơn tình nguyện đi chống lũ.
Cũng chính lần đó, Cận Thời Xuyên đã quen Trần Đại Bân mới vừa nhập ngũ và Lưu Húc. Thuở ấy, mọi người cùng nhau khiêng bao cát, đánh thuyền đi cứu người, gặm cái bánh bao xong lại tiếp tục đi khiêng bao cát, cả đêm không dám ngủ, chỉ sợ vỡ đê.
Có thôn, một cụ già ngồi trên nóc nhà chờ người tới cứu, thuyền không tiếp cận được. Trần Đại Bân và Lưu Húc bèn dùng dây thừng cột người lại rồi nhảy xuống nước. Lần ấy, Lưu Húc suýt tí thì bị nước cuốn mất, may mà Cận Thời Xuyên cố gắng giữ chặt dây không buông ra.
Lúc ấy, tất cả mọi người đều rất cảm ơn các đồng chí giải phóng quân, cảnh sát cứu hỏa và cảnh sát vũ trang.
Tuy nhiên, cũng có những chuyện khó chịu, cạn tàu ráo máng.
Trong số đó có chuyện một người con trai chỉ biết lo chạy lấy thân, bỏ mặc người cha già đang năm bệnh liệt giường của mình. May mà nhóm Cận Thời Xuyên tới kịp lúc, cõng người ra ngoài, chứ mà nằm đấy thêm lúc nữa, chẳng biết thế nào.
Ông cụ nằm trên lưng Trần Đại Bân khóc nức nở, miệng mếu máo: “Con cái bất hiếu, báo ứng, bị trời phạt…”
Sau đấy, Trần Đại Bân tìm được đứa con bất hiếu đó, cởi phăng áo ra định xông tới đánh nhưng Cận Thời Xuyên và Lưu Húc cản lại.
Cậu ta nhìn trừng trừng gã đàn ông đó, chửi ầm lên: “Đời này tao ghét nhất là những thằng bất hiếu. Mẹ mày nữa. Chỉ biết chạy lấy thân. Mẹ kiếp. Mày đúng là đồ cặn bã…”
Không đánh được người, lúc về còn bị phê bình cả lũ. Hôm ấy, mọi người mệt lử nằm vật xuống vũng nước bùn bẩn nhem nhép, Lưu Húc hỏi Trần Đại Bân có sợ về bị phạt không.
Trần Đại Bân cười ha ha: “Xử phạt có gì mà sợ, nếu tao không cứu được người thì đó mới sợ chứ.”
Cận Thời Xuyên cũng cười: “Làm lính cứu hỏa là xác định khổ rồi, được khen, bị chửi rồi lại được ca ngợi, tất cả chỉ trong chớp mắt thôi. Tuy vậy, vẫn nhất định phải tin là thế giới này còn nhiều người tốt, có nhiều người biết cảm ơn người khác. Chúng ta cứ làm tốt việc của mình thôi, cần gì biết có đáng hay không, ít ra không thẹn với mình, với nhân dân, với lương tâm là đủ.”
Trần Đại Bân đang mệt gần chết còn cố nhỏm người ngồi dậy, nhìn cái tay cũng bẩn phát khiếp y chang mình kia bảo: “Cận Thời Xuyên đúng không? Đúng là người có văn hóa, nói chuyện khác hẳn. Sau này làm đội trưởng đi, tôi chơi với ông.”
Cũng vì câu đó mà ngay sau khi Cận Thời Xuyên đến đội đặc biệt, điều đầu tiên muốn làm là gọi Trần Đại Bân và Lưu Húc cùng chuyển tới.
Có những kỷ niệm bình thường chẳng ai nhắc đến nhưng những người trong câu chuyện ấy thì vẫn luôn nhớ nó rõ mồn một như chuyện mới chỉ của ngày hôm qua mà thôi.
Thời gian chẳng tha một ai, ngày họ giải ngũ cuối cùng cũng tới rồi.
“Lát nữa lau xong, tập hợp ở phòng truyền thống nhé.” Ngàn lời muốn nói, đến giờ phút này đây, anh lại chẳng nói ra nổi từ nào.
“Rõ.”
Cận Thời Xuyên đi ngang qua sân huấn luyện, trông thấy Lưu Húc đang chơi với Đậu Đậu, trong lòng xốn xang, anh bước tới.
“Đội trưởng Cận.” Lưu Húc thấy Cận Thời Xuyên tới bèn chào.
Đậu Đậu đang chơi bóng. Hai người đàn ông đứng sóng vai nhau. Cận Thời Xuyên mở lời: “Mới vừa gặp Trần Đại Bân và Uông Bác đang lau xe cứu hỏa.”
“Một lần cuối cùng, sau này hết cơ hội rồi.” Lưu Húc thở dài.
“Ông thì sao, về rồi sau này tính làm gì?”
“Thì chăm mẹ cho tốt, cưới một cô vợ, cứ sống bình thường thôi.”
Cận Thời Xuyên vui vẻ nói: “Sống bình thường cũng là có phúc lắm đấy, đúng là chuyện tốt.”
“Đội trưởng.” Lưu Húc nhìn về phía Cận Thời Xuyên, “Mặc dù sắp cởi áo lính rồi nhưng mà tôi sẽ không bao giờ quên mình là một người lính hết, giống như ông nói đấy, chúng ta chảy cùng một dòng máu, đời này chỉ cần đất nước cần, nhất định sẽ có mặt.”
Cận Thời Xuyên lắc đầu: “Điều tôi mong mỏi nhất vẫn luôn là câu này thôi. Bình an đến, Bình an đi.”
“Rõ.” Lưu Húc nghiêm túc trả lời.
Cận Thời Xuyên gật đầu, vỗ vai Lưu Húc: “Đi thôi, đến phòng truyền thống nào.”
…
Trong phòng truyền thống của đại đội phòng cháy chữa cháy đặc biệt trưng bày toàn bộ huân huy chương chiến công, cờ thi đua, cúp giải thưởng, bằng khen, giấy khen và cả tên của những đồng chí đã hy sinh.
Lúc này đây, tất cả các chiến sĩ tập trung trong phòng truyền thống nhìn Cận Thời Xuyên và Lục Phương Kỳ.
Các đồng chí giải ngũ lần cuối bước vào căn phòng truyền thống của đội.
Cận Thời Xuyên nhìn về phía mọi người: “Đây là thành quả những năm qua chúng ta dùng máu và mồ hôi đổi được về. Chúng ta đã cùng nhau vượt qua nước lũ cuồn cuộn, dũng cảm chiến thắng biển lửa. Chúng ta đấu tranh với động đất, sạt lở đất, coi thường sống chết của bản thân, những vinh quang chúng ta nhận được đều đang được trưng bày ở đây. Cái này là bằng khen chiến công hạng hai chúng ta có được sau vụ hỏa họa tòa nhà mậu thương 12 năm trước, cái này là 13 năm…”
Mỗi một lần bước vào phòng truyền thống, tất cả mọi người đều có một cảm giác trang nghiêm đến lạ. Tất cả đều biết những vinh quang này đâu dễ có, đều là dùng mồ hôi, máu tươi, thậm chí là tính mạng để đánh đổi.
Cận Thời Xuyên nhắc những chuyện này với họ chỉ với hy vọng rằng mọi người sẽ không quên những ngày đã từng kề vai chiến đấu, những tháng năm không nề gian nguy, vất vả, cho dù phải tạm biệt nhau, tình đồng chí vẫn sẽ sống mãi trong tim mỗi người.
Bầu không khí trở nên hết sức nghiêm trang.
Cận Thời Xuyên nói với mọi người: “Hôm nay, sẽ có năm đồng chí tạm biệt chúng ta. Tôi không làm trễ thời gian thêm nữa, quay về thay quân trang, tám giờ sẽ cử hành nghi thức giải ngũ, không được đến trễ.”
Mọi người đứng nghiêm, tiếng hô sang sảng giữa phòng truyền thống: “Rõ.”
Cùng lúc đó, tiếng chuông báo động rú lên, vang khắp mọi ngóc ngách của đơn vị.
“Trung tâm thông tin khẩn cấp nhận được tin báo, tòa nhà Cẩm Huy, đường Vĩnh Ninh Bắc, thành phố Du Giang bốc cháy. Yêu cầu đại đội đặc biệt Du Giang huy động xe phun nước cao áp, máy nâng, phân đội dự trữ hậu bị, cảnh sát phòng cháy chữa cháy, đội chó tìm kiếm cứu nạn đến hiện trường sự cố…”
Chú thích:
*mậu thương: cách nói tắt phổ biến của mậu dịch – thương mại
*hạ sĩ quan ở Việt Nam gồm 3 cấp: hạ sĩ, trung sĩ, thượng sĩ. Hạ sĩ quan ở Trung Quốc trước đây gồm 6 cấp, hiện nay là 7 cấp cao dần từ 1 đến 7. Trần Đại Bân trong truyện là cấp 2 tương đương với cấp hạ sĩ ở Việt Nam đồng thời là cấp cao nhất trong cấp hạ sĩ ở Trung Quốc. Chi tiết hơn về hạ sĩ quan cấp 2:
