ĐẠI ĐƯỜNG ĐẠO SOÁI

Kỳ thật Đỗ Hà một mực không tham dự chuyện xác lập hoàng trữ cũng có nguyên do. Bởi vì hắn biết cuối cùng kế thừa ngôi vị hoàng đế sẽ là Lý Trì vốn không tranh giành. Đối với Lý Trì, trong lịch sử khen chê không đồng nhất. Nhưng không hề nghi ngờ, hành vi của hắn không thể so với Lý Thế Dân.

Đối với chuyện hắn kế vị, Đỗ Hà cũng không có thái độ phản đối. Bởi vì Đỗ Hà biết rõ, hoàng đế như Lý Thế Dân nhìn toàn lịch sử Hoa Hạ cũng không có mấy ai, không có khả năng người kế vị có thể như hắn.

Trong lịch sử Lý Trì làm không tệ, tuy về tính cách có chút yếu đuối nhưng vẫn có thể xem là một vị hoàng đế tốt, kéo dài được thời thịnh trị Trinh Quán. Dù hắn không thể nào làm được như Lý Thế Dân nhưng để duy trì tình huống hiện tại lại không khó.

Tranh giành thiên hạ dễ mà thủ giang sơn khó, với năng lực của Lý Trì vẫn quá đủ để giữ vững giang sơn Đại Đường.

Đáy lòng của Đỗ Hà nhận đồng sự hiện hữu của hắn. Nếu như Lý Trì là loại Tần nhị thế Hồ Hợi, Tùy Dương Đế Dương Quảng thì dù dấy lên phong vân, Đỗ Hà cũng muốn can thiệp trong đó, không cho hắn bại hoại Đại Đường vương triều.

Hôm nay bởi vì Phòng Di Ái nói lộ ra miệng, tiết lộ một ít tin tức trọng yếu, khả năng làm cho Lý Khác thượng vị.

Đỗ Hà đầu tiên cảm thấy có chút mê mang, không biết Đại Đường tương lai sẽ rơi vào tay ai. Nhưng nghĩ lại, lại cười chính mình nhạy cảm.

Lý Khác thượng vị thì như thế nào?

Đánh giá Lý Khác trong lịch sử vẫn rất cao. Lý Thế Dân nói hắn là bản sao, trong [Cựu Đường Thư] cũng nói: Thái Tông Chư Tử, Ngô Vương Lý Khác, Bộc Vương Lý Thái đều là người hiền.

Lý Khác cho Đỗ Hà cảm giác cũng là một vị có thể văn võ toàn tài, đầy hứa hẹn. Hắn làm Hoàng Đế, chưa hẳn sẽ thua Lý Trì.

Lý Trì có thể, Lý Khác cũng có thể, cần gì phải so đo giữa bọn họ ai là người xứng đáng?

Nghĩ vậy nên Đỗ Hà cũng không để ý thêm chuyện này.

Về phần Phòng Di Ái vẫn còn có chút khó có thể tiêu tan.

Đối với việc này, Đỗ Hà vừa bắt đầu còn chú ý nhưng nghĩ đến Phòng Di Ái không dấu diếm việc này, đến thăm thỉnh tội, cũng biểu lộ tâm ý của hắn. Bằng hữu như vậy có thể thông cảm nên cũng an ủi hắn không cần để việc này trong lòng.

Phòng Di Ái thấy Đỗ Hà chẳng những không có trách tội, ngược lại thay mình suy nghĩ càng cảm động.

Đỗ Hà khuyên can mãi, phí hết sức chín trâu hai hổ mới khuyên được Phòng Di Ái.

- Lục bục.

Đỗ Hà nghe được bụng của Phòng Di Ái sôi ùng ục.

Phòng Di Ái lúng túng nói:

- Lão đại vào cung, trong nội tâm của ta không nỡ, chị dâu chuẩn bị bữa tối cho ta nhưng ta không lòng dạ nào để ăn.

Đỗ Hà biết tính của Phòng Di Ái nên cười bảo người nhà chuẩn bị lại đồ ăn.

Sau khi chiêu đãi xong Phòng Di Ái, Đỗ Hà lúc này mới về tới thư phòng suy nghĩ đến cuộc chiến ngày mai. Tân pháp của hắn là căn cứ vào đời sau, hết thảy đều đã được thực chứng.

Đường triều văn võ phần lớn đều là lương thần danh tướng có kiến thức, những chế độ này có lẽ không dẫn phát bao nhiêu tranh luận. Chính thức khiến cho Đỗ Hà coi trọng vẫn là đoạn mâu thuẫn với Luật lễ của Trưởng Tôn Vô Kỵ. Dù là Đỗ Hà cũng không có đầy đủ tin tưởng hơn Trưởng Tôn Vô Kỵ.

Bởi vì lúc này đây, đối thủ của hắn không chỉ là một người Trưởng Tôn Vô Kỵ mà là toàn bộ văn thần đã được Nho gia hun đúc.

Lý Thế Dân cũng không cho rằng Đỗ Hà có thể thủ thắng nên mới có một hồi cổ vũ.

Đỗ Hà đã chuẩn bị tư tưởng, nhìn Luật thư do mình biên soạn, trong miệng thì thầm nhớ kỹ các từ thầy kiện, luật sư.

Nghỉ ngơi dưỡng sức một đêm, Đỗ Hà vào sáng sớm đã ăn mặc quan phục chỉnh tề vào triều.

Quần thần tề tụ tại Thái Cực Điện.

Lý Thế Dân bảo nội thị bưng lên một cái khay gỗ, bên trên là hơn mười bản sách, chính là Luật thư mà Đỗ Hà dâng hôm qua. Vì chuyện hôm nay nên đêm qua hắn đã sai bộ phận phụ trách in ấn trong triều in ra mấy chục bản để tranh luận.

- Đây là Luật thư của Tiểu Đỗ ái khanh biên soạn, trẫm thấy rất đặc sắc. Có nhiều thứ ngay cả trẫm cũng chỉ mới xem lần đầu. Hôm qua đọc ba lượt, mỗi lần đều có cảm thụ.

Lý Thế Dân mở đầu hoành tráng.

Trưởng Tôn Vô Kỵ nghe xong, đồng tử co rụt lại, luật pháp Đại Đường phần lớn do hắn chế định, đây cũng là thành tựu lớn nhất của hắn. Đỗ Hà liên quan đến chuyện này đối với hắn không khác đoạt thức ăn từ miệng hổ. Hành động này vốn đã khó có thể tán đồng, lại còn được khen ngợi như thế.

Hắn bất động thanh sắc, ra hiệu cho những công khanh đại thần giao hảo với hắn, ý định đấu với Đỗ Hà.

Hắn đứng đầu văn thần nên nhận được Luật thư đầu tiên, khuôn mặt vui vẻ như Phật Di Lặc lập tức không cười nổi.

Về mặt pháp luật, hắn cao hơn mọi người trong triều một bậc, chế độ có thể làm được hay không, đáy lòng của hắn có một bộ tiêu chuẩn.

Chỉ nhìn chương thứ nhất, Trưởng Tôn Vô Kỵ triệt để ngây dại. Chương thứ nhất chính là chế độ xét duyệt quan viên. Vì chế độ khoa cử vừa mới ra đời nên có nhiều chỗ chưa hoàn thiện. Ví dụ như tài tử thi đậu tiến sĩ như Trưởng Tôn Hoán còn ở thanh lâu khoe tài văn chương để tán gái.

Nếu như có thể hoàn thiện chế độ khoa cử vậy thì không phát sinh ra loại chuyện này.

Đỗ Hà chọn dùng chế độ bổ nhiệm quan viên triều Tống Minh. Khi đó khoa cử đã thành hình, chế độ điều lệ vượt lên Đường triều rất nhiều. Từng điều khoản khiến Trưởng Tôn Vô Kỵ không lời nào để nói. Giờ khắc này, hắn tinh tường, chế độ xét duyệt quan viên của Đỗ Hà vượt lên chế độ của mình quá xa.

Trong lúc nhất thời, Trưởng Tôn Vô Kỵ cũng không dám xem tiếp. Chương đầu tiên đã là như thế vậy thì hơn mười chương tiếp theo chẳng phải biến cố gắng của hắn những năm gần đây thành hư ảo?

Trái tim Trưởng Tôn Vô Kỵ không nhịn được đập thình thịch.

Những văn võ đại thần khác cũng không nhịn được phát ra từng hồi thán phục, ánh mắt nhìn về Đỗ Hà cũng trở nên đặc biệt coi trọng.

Nhất là chương thứ ba về giáo dục bắt buộc càng dẫn tới chấn động cực lớn.

Ngụy Chinh kinh hỷ như điên nói:

- Hay cho giáo dục bắt buộc, phương pháp này thi hành sẽ không thua tư tưởng hữu giáo vô loại của Khổng thánh nhân, đem văn hóa truyền cho đại chúng, nhất định có thể khiến cho nhân tài Đại Đường cuồn cuộn không dứt.

Chử Toại Lương cũng vui vẻ:

- Giáo dục chính là căn bản quốc gia, thiếu niên mạnh thì quốc gia mạnh. Lời này của Tiểu Đỗ đại nhân thật tốt quá, danh ngôn, danh ngôn.

Bọn họ đều là văn sĩ, chế độ có lợi cho người đọc sách thiên hạ thì bọn họ giơ hai tay hai chân tán thành.

Bất quá có hỷ ắt có bi!

Đám đại thần trong triều có liên hệ với các thế gia đều tái nhợt.

Tựa hồ vận mệnh bi thảm đang chờ bọn hắn.

Giáo dục bắt buộc nếu mở rộng thì ưu thế của các thế gia sẽ đại suy giảm, cộng thêm chế độ quan viên hợp lý lúc trước thì chuyện thế gia muốn xưng bá giữa quan viên đã rất không có khả năng.

Bọn họ cũng muốn cự tuyệt nhưng nguyên một đám như nghẹn ở cổ họng, nói không nên lời.

Dù sao có thể đứng ở trên triều đình có ai là vụng về.

Chỗ lợi của giáo dục bắt buộc mang lại cho Đại Đường là cực kỳ rõ ràng, lúc này cự tuyệt chắc chắn sẽ thành cái đích cho mọi người chỉ trích.

- Bệ Hạ, giáo dục bắt buộc xác thực lợi quốc lợi dân, chỉ là động tĩnh quá lớn, thần lo lắng quốc khố chưa đủ, chuyện tốt thành chuyện xấu.

Đứng ra đề nghị là một vị gián quan của Lô gia, hắn cũng không dám làm chim đầu đàn, suy nghĩ vòng vèo rồi muốn phủ định chế độ này.

-Không phải.

Căn bản không cần Đỗ Hà nói chuyện, Ngụy Chinh đã đứng dậy:

- Thu thuế của Đại Đường ta có ra có vào, đều thu của dân, dùng cho dân. Chuyện có lợi cho dân như thế dù khó khăn thế nào cũng phải vượt qua. Dù là quốc khố thật sự chưa đủ, cũng cần tìm kiếm nghĩ cách, tiết kiệm khai mở tư thục để chứng thực.

Ngụy Chinh nói vậy khiến tuyệt đại đa số người trong triều tán thành.

Viên gián quan kia cũng xám xịt lui về.

Mỗi điều khoản đều được quần thần thương nghị.

Đỗ Hà với tư cách người trong cuộc, ngược lại không có gì nói chuyện.

Không phải vì hắn ghi không tốt, thật sự là vì ghi quá tốt đấy nên cả triều văn võ chỉ biết than thở, không có mấy người phản đối. Cá biệt có ý kiến phản đối thì chưa đợi hắn mở miệng giải thích, mấy người Ngụy Chinh, Chử Toại Lương, Mã Chu, Sầm Văn Bổn đã đứng dậy tranh cãi.

Đỗ Hà cũng không thể theo chân bọn họ đồng dạng mèo khen mèo dài đuôi a, chỉ có thể đứng bên cạnh yên lặng.

Nói như vậy, bất cứ chế độ mới nào cũng dẫn phát tranh luận.

Nói một câu khái quát thì chân lý đều nảy sinh trong tranh luận.

Chỉ là chế độ mà Đỗ Hà đề nghị đều đã được thực chứng. Tuy trong tranh luận có thể bổ khuyết chỗ chưa đủ nhưng tuyệt không có khả năng xuất hiện sơ xuất lớn, muốn phủ định là chuyện cực kỳ khó khăn.

Mặc dù Trưởng Tôn Vô Kỵ là kỳ tài pháp luật cũng không thể tìm ra bất luận sơ hở nào, chỉ có thể trầm mặt, âm thầm lo nghĩ:

- Đỗ Hà đến tột cùng là người thế nào mà cao minh như vậy.

Hắn phát hiện mình nghiên cứu luật pháp, hơn mười năm vẫn không thể so sánh với một tên tiểu tử chưa ráo máu đầu.

Bi thảm hơn là hắn phát hiện những chế độ mà Đỗ Hà đưa ra càng cao minh hơn của hắn, ngay cả cơ hội cãi lại cũng không có.

Trưởng Tôn Vô Kỵ trầm giọng đảo sách, bức thiết muốn tìm ra chỗ chưa đủ.

Tới một phần nhỏ, Trưởng Tôn Vô Kỵ sáng mắt:

- Tiểu Đỗ đại nhân xác thực là kỳ tài, rất nhiều điều khoản để cho người thán phục. Nhưng dù sao quá trẻ tuổi nhìn chuyện không đầy đủ. Đại nhân tán thành thầy kiện, lại không biết thầy kiện là căn nguyên làm loạn pháp luật và kỷ luật!